بیماری‌های تیروئید

اختلالات هورمونی همیشه دلیل اصلی ریزش مو پوست سر شناخته می‌شوند، اما شاید تعجب کنید اگر بگوییم که این امر در مواردی بسیار اندک دلیل اصلی ریزش مو شناخته می‌شود. وضعیت‌های بسیار متفاوتی می‌تواند موجب بروز ریزش مو پوست سر شود؛ مقداری ریزش مو بخشی از زندگی طبیعی فرد است. زنان در دوران بارداری و پس از زایمان دچار ریزش مو می‌شوند و تقریبا تمام مردان پس از گذر از مرحله بزرگسالی دچار ریزش مو می‌شوند. مردان و زنان مسن به میزان‌های متفاوت دچار طاسی سر می‌شوند که می‌تواند ریشه‌های ژنتیکی داشته باشد.

موی پوست سر انسان به طور مداوم رشد نمی‌کند. هر فولیکول مو یک مرحله رشد را پشت سر می‌گذارد که در طول آن، مو بلند می‌شود. به این دوره، دوره استراحت و یا تلوژن گفته می‌شود. در دوره تلوژن مو می‌ریزد و با تار مو جدید جایگزین می‌شود. در برخی از حیوانات این دو امر به صورت هماهنگ رخ می‌دهد؛ به همین دلیل سگ‌ها در یک دوره تمام می‌های خود را از دست می‌دهند. اما چرخه رشد موی انسان کمی متفاوت است، بنابراین زمانی که برخی از فولیکول‌ها مرحله ریزش و رویش مجدد را پشت سر می‌گذارند، برخی دیگر از فولیکول‌ها در حال رشد هستند. بنابراین تجربه ریزش مو روزانه برای انسان طبیعی است و در حین ریزش با موهای جدید جایگزین خواهد شد. یکی از دلایل اصلی ریزش مو تلوژن افلوویوم نام دارد. این شایط می‌تواند به دلیل یک بیماری شدید مانند ذات‌الریه و یا عمل جراحی بروز پیدا کند. اضطراب بیماری موجب می‌شود تمام فولیکول‌های مو وارد مرحله استراحت شده و رشد مو به صورت موقتی، متوقف شود. از آن جایی که طول چرخه مو انسان به چند ماه می‌رسد، ممکن است ریزش مو در چند ماه ابتدایی اثر خود را نشان ندهد. در این دوره بیماری فرد نیز بهبود می‌یابد و مو دوباره رشد می‌کند. به همین دلیل ممکن است فرد اصلا متوجه ریزش مو خود نشود.

کم‌کاری و پرکاری تیروئید در طولانی مدت منجر به ریزش مو می‌شود. ریزش به صورت پراکنده است و تمام نواحی پوست سرا را در بر می‌گیرد. به عبارت دیگر مو به صورت یکنواخت پراکنده می‌شود. به طور معمول با درمان اختلال تیروئید این شرایط بهبود پیدا می‌کند، اما ممکن است درمان آن تا چند ما به طول بینجامد و برخی مواقع تکمیل نشود. معمولا کم‌کاری تیروئید، پرکاری تیروئید و یا اختلالات تیروئیدی کوتاه مدت منجر به ریزش مو می‌شود.

در برخی موارد کم کاری یا پرکاری تیروئید ناگهانی ظاهر شده و به سرعت تشخیص داده می‌شود، در حالی که در برخی موارد دیگر ممکن است ظهور و تشخیص آن تا چند ماه به طول بینجامد. ریزش مو چند ماه پس از ابتلا به تیروئید شروع می‌شود. این امر به دلیل طول چرخه مو است. در چنین مواردی ریزش مو پس از شروع دوره درمان خود را نشان می‌دهد. گاها استفاده از دارو برای کنترل تیروئید را علت ریزش مو دانسته و مصرف آن را قطع می‌کنند. پیرو این اقدام، ریزش مو بیمار تنها تشدید خواهد شد.

داروهای ضد تیروئید (کاربیمازول و پروپیلتوریوراسیل) در مواردی نادر موجب پراکندگی ریزش مو می‌شود. تشخیص این که ریزش مو به دلیل اختلالات قبلی تیروئید است یا عوارض جانبی داروهای مصرفی، کمی دشوار است. احتمال اینکه داروهای درمانی تیروئید عامل ریزش مو باشند، اندک است و جست‌وجو برای یافتن یک روش درمانی جایگزین چندان منطقی به نظر نمی‌رسد.

بسیاری از افراد مبتلا به کم کاری و یا پرکاری تیروئید از بیماری خودایمنی تیروئید رنج می‌برند. اگر فرد بیماری خودایمنی داشته باشد، بیش از دیگران در معرض گسترش شرایط خودایمنی دیگر و عوارض آن است. آلوپسیا آره‌آتا یک بیماری خودایمنی است که موجب ریزش مو در افراد مبتلا به بیماری خودایمنی تیروئید می‌شود. بر خلاف انواع ریزش مو پراکنده که در قسمت قبل ذکر شد، آلوپسیا آره‌آتا باعث پیدایش ریزش مو سکه‌ای و مدور در پوست سر می‌شود. در اکثر موارد اندازه ریزش مو سکه‌ای گسترش پیدا نمی‌کند و در همان اندازه اولیه باقی می‌ماند، اما متسفانه می‌تواند طاسی چشمگیری از خود به جا بگذارد. شرایط خودایمنی نادر دیگری موجود دارد که در ارتباط با خودایمنی دیروئید می‌تواند موجب ریزش مو شود. سندروم تخمدان پلی‌کیستیک نیز به خودایمنی تیروئید مرتبط است و می‌تواند موجب ریزش مو پراکنده شود؛ از نشانه‌های دیگر این بیماری پریود نامنظم، چاقی و جوش صورت است.