لیکن پلان مویی (lichen planus) چیست؟ (همراه با علائم و راه‌های درمان)
بیماری لیکن پلان یا پلانوپیلاریس یکی از بیماری‌های نادر پوست و مو است که در آن ضایعات التهابی، ریزش مو دائمی و خارش در پوست رخ داده و می‌تواند مخاط، فولیکول مو و ناخن را نیز درگیر سازد. این بیماری موجب تضعیف فولیکول مو و پیشروی زخم در پوست سر شده که منجر به ریزش دائمی مو خواهد شد. برای آشنایی بیشتر با علت‌ها، علائم و درمان این بیماری با ما همراه شوید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- علت بیماری پلان مویی چیست؟
- ریزش مو ناشی از لیکن پلان مویی (لیکن پلان فولیکولار)
- نشانه‌های بیماری لیکن پلان در پوست سر
- چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری پلان مویی هستند؟
- درمان بیماری لیکن پلان مویی به چه صورت است؟
- استفاده از روش‌های ترمیم مو و پروتز مو برای بیماران لیکن پلان مویی امکان‌پذیر است؟
علت بیماری پلان مویی چیست؟
علت این بیماری تاکنون به‌درستی شناخته نشده است. اما احتمال آن وجود دارد که این مشکل نوعی بیماری خود ایمنی بوده و منشاء آن عوامل محیطی، بیماری زمینه‌ای و ژنتیکی باشد. بیماری خود ایمنی به معنای حمله کردن گلبول‌های سفید بدن به سلول‌های رشد مو است که باعث از بین بردن آنها می‌شود.
ليکن پلان مویی يک بيماری عفوني نيست و سرايت آن از شخصی به شخص ديگر غيرممکن است. همچنين اين بيماری سرطان نيست و به نظر نمی‌رسد وارثت و تغذيه در ايجاد آن نقشی داشته باشد. این بیماری در تمام جهان و در همه نژادها رخ میدهد. در حدود ۱ تا ۲ درصد مواقع این بیماری می‌تواند به شکل فامیلی نیز بروز کند. بیماری لیکن پلان هم در مردان و هم در زنان ممکن است اتفاق بیفتند و در برخی موارد کودکان نیز به آن مبتلا خواهند شد.
ریزش مو ناشی از لیکن پلان مویی (لیکن پلان فولیکولار)
گرفتاری موها در بیماری لیکن پلان بیشتر به‌صورت ریزش مو همراه با ایجاد نازکی پوست رخ میدهد که به این نوع ریزش مو، بدون در نظر گرفتن علت آن، ریزش موی سیکاتریسیل می‌گویند. این نوع ریزش مو معمولاً برگشت‌پذیر نیست و باید در صورت وجود ضایعات پوستی همراه با ریزش مو در سر اقدام به درمان‌های قوی‌تری نمود تا از صدمه به موها جلوگیری شود.
لیکن پلانوپیلاریس (lichen planopilaris) یا لیکن پلان فولیکولار (Follicular Lichen Planus) نامی است که به بیماری لیکن پلانی داده شده که باعث گرفتاری موها می‌شود. این حالت بیشتر در خانم‌ها دیده شده که حدود ۲۰٪ آنها دارای ضایعات شبکه‌ای در دهان بوده و حدود ۳۰٪ آنها دارای ضایعات پوستی لیکن پلان هستند.
نشانه‌های لیکن پلان در پوست سر
لیكن پلان اغلب به طور ناگهانی ظاهر می‌شود و ممكن است بیش از یك ناحیه را مبتلا سازد، اما بعضی اوقات، راش تدریجاٌ در یك دوره زمانی چند ماهه انتشار می‌یابد. لیکن پلان مویی معمولا با وجود مناطق سفید رنگی از پوست سر که در اثر ریزش مو ایجاد شده اند مشخص می‌شود. در مناطق درگیر، هیچ فولیکول مویی مشاهده نمی‌شود. اگر این بیماری روی پوست سر ایجاد شود ممکن است علام زیر نمود پیدا کند:
- قرمزی و سوزش در پوست سر
- برجستگی‌های کوچک روس پوست سر
- نازک شدن و یا ریزش تکه‌ای موها
- ایجاد زخم در سر
در کناره‌های این ضایعات ممکن است پوسته‌ریزی و قرمزی اطراف فولیکول‌های مو دیده شود. همچنین موها به آسانی کنده می‌شوند. ممکن است ضایعات در ابتدا کوچک و متعدد باشند که به هم وصل شده و ضایعات بزرگتری را ایجاد می‌کنند. بیماری در حاشیه پوست سر فعال‌تر است. در لیکن پلان مویی معمولا ریزش مو در ناحیه ی جلوی سر اتفاق می‌افتد.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری پلان مویی هستند؟
لیکن پیلانوپیلاریس معمولا در زنان جوان رخ میدهد ولی در سنین دیگر نیز تاکنون دیده شده است. این بیماری با استرس، مصرف سیگار و قلیان، آلودگی هوا، بیماری هپاتیت یا مصرف انواع آنتی‌بیوتیک‌ها به مدت طولانی در اثر عفونت فعال در بدن رخ میدهد و تشدید می‌شود.
در بیمارانی که مشکلات قلبی و عروقی دارند نیز مصرف برخی داروها ممکن است باعث ایجاد لیکن پلان مویی شود ولی شیوع آن در این افراد کمتر دیده شده است.
استفاده از رنگ موهای شیمیایی نیز از علل احتمالی لیکن پلان مویی است، لذا مبتلایان به این عارضه در هیچ شرایطی نباید از رنگ موی شیمیایی استفاده کنند.
درمان بیماری لیکن پلان مویی به چه صورت است؟
همان‌طور که گفته شد این بیماری درمان قطعی ندارد ولی مبتلایان به عارضه ریزش مو باید در مراحل اولیه به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنند تا با تشخیص و درمان به موقع، فولیکول‌های درگیر نشده با این بیماری را حفظ کرده و از ریزش موهای سالم جلوگیری کنند.
تاکنون داروی موثری برای درمان ریزش موی سر در مبتلایان به لیکن پلان یافت نشده است و داروها بیشتر به منظور کنترل و غیرفعال کردن موقتی بیماری را دارند.
در صورت ابتلا به این بیماری بایستی دکتر متخصص با بررسی‌های دقیق میزان درگیری ناخن‌ها، دهان و مخاط را نیز ارزیابی کند.
استفاده از روش‌های ترمیم مو و پروتز مو برای بیماران لیکن پلان مویی امکان‌پذیر است؟
برای جبران موهای از دست رفته ناشی از این بیماری می‌توان از روش‌های ترمیم مو مثل پروتز مو استفاده کرد اما باید توجه داشته باشید که قبل از استفاده از پروتز مو باید هرگونه بیماری زمینه‌ای پوست سر مثل لیکن پلان درمان شود.
پروتز مو سازه‌ای است که برای جایگزینی موهای از دست رفته به کار می‌رود. این محصول که از موی طبیعی انسان ساخته می‌شود، با جنس‌ها و رنگ‌های بسیار متنوعی در بازار وجود دارد و شما می‌توانید بسته به سلیقه، بافت و رنگ موی خود، پروتز مو خود را انتخاب کنید. نصب پروتز مو بسیار آسان است و هزینه خرید آن به نسبت سایر راه‌های ترمیم مو مقرون به‌صرفه است.
***پروتز مو چیست؟***
